rewolucja marcowa
 
Encyklopedia PWN
rewolucja marcowa 1848 w Wiedniu i Berlinie,
zbrojne powstanie mieszkańców stolic największych państw niemieckich, pod hasłem wolności politycznej i zjednoczenia narodowego, zapoczątkowujące Wiosnę Ludów w Niemczech;
poprzedziły ją rozruchy, pod których wpływem Sejm Związkowy uznał czarno-czerwono-złote barwy burszenszaftów za barwy narodowej; w celu zjednoczenia kraju postanowiono zwołać ogólnoniemiecki parlament (Frankfurckie Zgromadzenie Narodowe). Decydujące znaczenie dla zwycięstwa rewolucji miały powstania w Wiedniu i Berlinie; 13 III doszło do demonstracji mieszczaństwa i robotników wiedeńskich, inspirowanych przez studentów; po bezskutecznych próbach stłumienia rozruchów przy pomocy wojska, uzbrojona ludność utworzyła mieszczańską gwardię narodową i legię akademicką; rząd zmuszono do ustępstw (m.in. ustąpił kanclerz K. Metternich, ogłoszono wolność prasy, zwołanie konstytuanty, wydano rozporządzenie o ulgach dla chłopów). W Prusach, w następstwie manifestacyjnych zebrań ludności, doszło 13 III do walk na barykadach; ponieważ oświadczenie królewskie nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, 18 III rozpoczęły się nowe walki uliczne z udziałem rzemieślników i robotników Berlina, zakończone klęską rządu zmuszonego do ustępstw (m.in. zezwolono na utworzenie gwardii narodowej, ogłoszono amnestię, w wyniku której uwolniono z więzienia w Moabicie więźniów polskich); władzę objął liberalny rząd. Wypadki marcowe wpłynęły na rozszerzenie się rewolucji w Niemczech, w której przewagę uzyskało jednak na ogół umiarkowane mieszczaństwo.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia