regulacja rzeki

regulacja rzeki,

kształtowanie koryt rzecznych za pomocą budowli regulacyjnych w celu osiągnięcia optymalnych warunków dla przepływu wody, spływu lodów i ruchu rumowiska (rumowisko rzeczne), a także dział inżynierii wodnej tym się zajmujący.

R.rz. polega na nadawaniu korytom rzek odpowiednich spadków podłużnych, przekrojów poprzecznych i krzywizn. Stabilizację koryt rzecznych zapewniają budowle regulacyjne: ostrogi brzegowe, tamy podłużne i opaski brzegowe (przylegające do brzegu, zwykle z faszyny lub kamieni). Budowle regulacyjne nie piętrzą wody, mają za zadanie stabilizować koryta rzeczne przez ochronę ich brzegów przed niszczącym działaniem wody, a także ochronę budowli związanych z rzekami (np. mostów, ujęć wody, wejść do portów). Prawidłowo przeprowadzona r.rz. zmniejsza ilość lub likwiduje kępy roślinności i wędrujące mielizny, przez co maleje prawdopodobieństwo powstawania zatorów lodowych. Często r.rz. poprzedza kanalizację rzeki. R.rz. budzi wiele kontrowersji odnośnie wpływu na środowisko naturalne, ale zwykle niekorzystny wpływ ma źle przeprowadzona kanalizacja rzeki (tak było w przypadku Renu). Prace regulacyjne na rzekach eur. prowadzono już w późnym średniowieczu, jednak  na większą skalę dopiero w XIX w. W Polsce m.in. uregulowana jest Odra na odcinku Brzeg Dolny–Szczecin i Wisła od Torunia do ujścia.