prazeodym

rys. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

prazeodym, Pr, praseodymium,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 59;

Symbol: Pr

Nazwa łacińska: Praseodymium

Liczba atomowa: 59

Pierwiastek promieniotwórczy: nie

Odkrycie: 1885

Odkrywca: Auer von Welsbach Carl

względna masa atomowej 140,9077; p. należy do rodziny lantanowców; srebrzysty metal; temperatura topnienia ok. 931°C, temperatura wrzenia 3512°C, gęstość 6,773 g/cm³; chemicznie aktywny; powoli rozkłada wodę, w powietrzu utlenia się (stąd konieczność przechowywania go bez dostępu powietrza); stopnie utlenienia: III i niekiedy IV. P. występuje w niewielkich ilościach razem z neodymem i in. lantanowcami w cerycie, monacycie, bastnazycie; z mieszaniny lantanowców wydziela się go metodami wymiany jon. i ekstrakcji; czysty metal otrzymuje się w wyniku redukcji bezwodnego chlorku lub fluorku wapniem. P. jest wykorzystywany jako składnik stopów piroforycznych, w lampach łukowych używanych w kinematografii, jako domieszka niektórych materiałów elektronicznych; jego tlenki i sole są stosowane do barwienia emalii oraz szkieł specjalnych (np. na okulary dla spawaczy) przepuszczających światło w wąskim zakresie spektralnym. P. odkrył 1885 C. Auer von Welsbach, który wykazał, że dydym odkryty przez C.G. Mosandera jest mieszaniną prazeodymu i neodymu.