powązkowskie cmentarze
 
Encyklopedia PWN
powązkowskie cmentarze,
zespół cmentarzy w Warszawie:
Cmentarz Powązkowski, katol., zał. 1790, dawnej w. Powązki; rozplanowany przez D. Merliniego wraz z kościołem Św. Karola Boromeusza i katakumbami (1792–93, rozbudowane w końcu XIX w.), kryjącymi prochy m.in.: H. Kołłątaja, prymasa M.J. Poniatowskiego, Merliniego, Cz. Niemena; miejsce pochówku mieszczaństwa warsz., a także jedna z najważniejszych nekropoli nar.; na cmentarzu spoczywają m.in.: J. Kiliński, W. Bogusławski, S. Moniuszko, H. Wieniawski, B. Prus, W.S. Reymont (pierwszy pochowany 1925 w Alei Zasłużonych), F. Żwirko i S. Wigura, B. Limanowski, marsz. E. Rydz-Śmigły, S. Jaracz, S. Wojciechowski, J. Kiepura, W. Małcużyński, S. Kisielewski, W. Lutosławski, K. Kieślowski, Z. Herbert, A. Gieysztor, J. Waldorff, J. Nowak-Jeziorański; na ścianie kościoła znajduje się Nar. Sanktuarium Poległych na Wschodzie. Od 1974 zabytkowy zespół pomników i rzeźb nagrobnych odnawiany przez Społ. Kom. Opieki nad Starymi Powązkami, zał. i wiele lat kierowany przez Waldorffa.
Cmentarz Wojskowy, zał. 1912 dla warsz. garnizonu ros., miejsce pochówku żołnierzy różnych narodowości, poległych w I wojnie świat.; 1918 przejęty przez Kurię Polową WP; pochowano na nim m.in. legionistów, dowborczyków, hallerczyków i obrońców Warszawy z 1920; w latach 30. powstała kwatera powstańców styczniowych, a następnie: Sybiraków, powstańców wielkopol. i śląskich. Po 1945 złożono tu prochy żołnierzy kampanii wrześniowej 1939 oraz żołnierzy 1. i 2. armii WP, zgrupowań AK (m.in. batalionów: „Zośka”, „Parasol”, „Baszta”, „Żywiciel”), AL; z inicjatywy społ. powstał pomnik ofiar Katynia; 1964–99 (po połączeniu z zał. 1945 częścią cywilną) oficjalna nazwa brzmiała Cmentarz Komunalny-Powązki; chowano tu działaczy komunist. (J. Marchlewski, B. Bierut, W. Gomułka), artystów (L. Schiller, A. Zelwerowicz, T. Łomnicki), literatów i kompozytorów (W. Broniewski, L. Kruczkowski, Z. Nałkowska, J. Tuwim, T. Sygietyński, G. Bacewicz) oraz uczonych (M. i S. Ossowscy, M. Falski), żołnierzy (A. Chruściel, R. Kukliński).
Cmentarz Żydowski, przy ul. Okopowej, zał. 1806 (1799?); bardzo zniszczony podczas II wojny światowej; spoczywają na nim m.in.: S. Askenazy, L. Zamenhof, M. Fajans, H. Wawelberg, S. Orgelbrand, A. Czerniakow, E.R. Kamińska.
Cmentarz ewangelicko-augsburski, zał. 1792 (pochowani m.in.: S.B. Linde, W. Gerson, S.B. Zug, Z. Vogel, J.Ch. Schuch); cmentarz ewangelicko-reformowany, zał. 1792 (pochowani m.in.: L. Kronenberg, S. Żeromski, A. Próchnik, W. Kula, J. Przybora) oraz 2 cmentarze muzułm.: tatarski i kaukaski.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Warszawa, Cmentarz Powązkowski, Aleja Zasłużonych fot. M. Kulesza/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Ratujmy Zabytki Powązek 2000 — pierwsza akcja bez jej inicjatora J. Waldorffafot. J. Herok/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Św. Honorata, rzeźba przy bramie Świętej Honoraty Cmentarza Powązkowskiego w Warszawiefot. B. Chromik/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia