postępowanie w sprawach gospodarczych

postępowanie w sprawach gospodarczych,

odrębny rodzaj postępowania sądowego, toczący się w ramach procesu cywilnego.

W polskim procesie do spraw gospodarczych rozpoznawanych w postępowaniu odrębnym (uregulowanym w Kodeksie postępowania cywilnego) należą sprawy: ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami, w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej; ze stosunku spółki; przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszenia środowiska i przywrócenie do stanu poprzedniego lub naprawienia szkody z tym związanej oraz zakazanie lub ograniczenie działalności zagrażającej środowisku; należące do właściwości sądów na podstawie przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów oraz prawa energetycznego i prawa telekomunikacyjnego, a także przepisów o transporcie kolejowym (rozpoznawane przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów); przeciwko przedsiębiorcom o uznanie postanowień umownych za niedozwolone. Nie są sprawami gospodarczymi sprawy, w których przynajmniej jedna ze stron jest osobą fizyczną prowadzącą osobiście działalność gospodarczą (nie wymagającą zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego), z której zarobek stanowi dodatkowe źródło dochodu, oraz indywidualnym rolnikiem w zakresie prowadzonej przez niego działalności wytwórczej, dotyczącej produkcji roślinnej, zwierzęcej, ogrodnictwa i sadownictwa. Zakres przedmiotowy obejmuje działalność gospodarczą (zdefiniowaną w ustawie z 1999 Prawo działalności gospodarczej), tzn. zarobkową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły (wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową oraz zajmującą się poszukiwaniem, rozpoznawaniem i eksploatacją zasobów naturalnych). Także pojęcie przedsiębiorcy jest zdefiniowane w tej ustawie — jest to: osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej. Postępowanie w sprawach gospodarczych zawiera wiele odrębności w stosunku do zwykłego procesu, m.in.: większe zdyscyplinowanie stron przez nałożenie na nie dodatkowych obowiązków (powód musi dołączyć do pozwu odpis reklamacji lub wezwanie do dobrowolnego spełnienia świadczenia; pozwany powinien złożyć odpowiedź na pozew), szersze uprawnienie sądu, np. prawo wydania wyroku zaocznego na posiedzeniu niejawnym. Do rozpoznania spraw gospodarczych są powołane odrębne jednostki organizacyjne o nazwie „sądy gospodarcze”, utworzone w sądach okręgowych oraz w sądach rejonowych. Poza postępowaniem odrębnym sprawy gospodarcze są rozpoznawane również w ramach postępowania nieprocesowego (np. układowego, upadłościowego, rejestrowego).