pętla fazowa

pętla fazowa, pętla sprzężenia fazowego, PLL, ang. Phase-Locked Loop,

układ elektroniczny nieliniowy ze sprzężeniem zwrotnym mający na celu utrzymywanie jednakowych wartości częst. i fazy sygnałów wejściowego i wyjściowego.

Zawiera: komparator fazy, filtr elektryczny dolnoprzepustowy, wzmacniacz sygnałów elektrycznych i generator drgań elektrycznych przestrajany napięciem. W komparatorze zachodzi porównanie fazy przebiegu wejściowego z fazą przebiegu generatora, w wyniku czego na wyjściu komparatora powstaje napięcie o wartości proporcjonalnej do różnicy faz tych przebiegów; przebieg tego napięcia, po odfiltrowaniu i wzmocnieniu, jest doprowadzany do wejścia generatora, powodując zmianę częst. jego drgań, tj. zrównanie częst. (synchronizm) z częst. przebiegu wejściowego (synchronizującego). Układy z p.f. znajdują szerokie zastosowanie w urządzeniach elektronicznych, m.in. w syntezatorach i dzielnikach częst., modulatorach i demodulatorach AM, FM i PM, dekoderach sygnału stereofonicznego, automatycznych regulatorach prędkości obrotowej silników.

Pomysł budowy układu z p.f. powstał w latach 20. XX w. i dotyczył koncepcji tzw. odbiornika homodynowego; p.f. po raz pierwszy użyto w układach synchronizacji odchylania poziomego i pionowego odbiorników telewizyjnych. W końcu lat 60. XX w. układy z p.f. zaczęto wytwarzać w postaci monolitycznych układów scalonych i szeroko stosować w sprzęcie profesjonalnym i powszechnego użytku.