pedagogika specjalna

pedagogika specjalna,

dyscyplina pedagogiki obejmująca problematykę wychowawczo-leczn. jednostek odbiegających od normy biol., psychicznej lub społ. w stopniu utrudniającym prawidłowy rozwój i współżycie w środowisku społecznym.

Zadaniem pedagogiki specjalnej jest stworzenie podstaw teoret. i metodycznych dla procesów rewalidacji (mającej na celu usprawnianie i kompensowanie zaburzonych funkcji organizmu) oraz resocjalizacji. Pedagogika specjalna zajmuje się problematyką wychowawczo-leczn. jednostek o upośledzeniach różnych rodzajów i stopni: głuchych (surdopedagogika), niewidomych (tyflopedagogika), upośledzonych umysłowo (oligofrenopedagogika), niedostosowanych społ. (resocjalizacja); w zakres pedagogiki specjalnej wchodzą również problemy wychowania jednostek przewlekle chorych. W procesie rehabilitacji wychowawczej jest niezbędna znajomość źródeł oraz mechanizmów upośledzenia czy niedostosowania, a także stanu i stopnia odchylenia od normy; wymaga to współdziałania pedagogiki specjalnej z innymi naukami, przede wszystkim z fizjologią, neurologią, psychologią, psychiatrią, pediatrią, socjologią; współcz. pedagogika specjalna zmierza nie tylko do maks. kompensacji odchyleń od normy, ale również do stworzenia każdej jednostce warunków osiągnięcia możliwie pełnego rozwoju biol. i społecznego. Teoretyczne i organizacyjne podstawy rozwoju tej dyscypliny w Polsce stworzyła M. Grzegorzewska, organizatorka i wieloletnia dyr. Państw. Inst. Pedagogiki Specjalnej; jego instytucjonalnym spadkobiercą i kontynuatorem była Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej (ob. Akad. Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej).