panamerykańskie konferencje

panamerykańskie konferencje, międzynarodowe konferencje państw amerykańskich,

spotkania szefów państw półkuli zachodniej, służące tworzeniu i umacnianiu więzów handl., polit. i kult. oraz realizacji idei panamerykanizmu.

Ich celem było tworzenie ram instytucjonalnych i prawnych współpracy (zwłaszcza gosp., od lat 30. także polit.) krajów półkuli zachodniej oraz ustalenie jej zasad; podczas pierwszej konferencji panamerykańskiej, która odbyła się 1889–90 w Waszyngtonie, powołano Biuro Handl. Rep. Amer., przekształcone 1910 w Unię Panamerykańską; w 1. poł. XX w. odbyło się 10 konferencji panamerykańskich, m.in. 1933 w Montevideo — zaakceptowano zasadę nieinterwencji w stosunkach wzajemnych i konwencję o prawach i obowiązkach państw; 1936 w Buenos Aires — rząd USA uznał bezwarunkowo zasadę nieinterwencji; 1938 w Limie — przyjęto deklarację o suwerenności państw amer. i ich determinacji w przeciwstawianiu się obcej interwencji; 1945 konferencja panamerykańska w m. Meksyk w sprawie wojny i pokoju — przyjęto tzw. deklarację z Chapultepec, zarys przyszłego ogólnoamer. systemu bezpieczeństwa przygotowany na konferencję założycielską ONZ w San Francisco; 1947 konferencja panamerykańska w Rio de Janeiro w sprawie utrzymania pokoju i bezpieczeństwa na kontynencie — podpisano ogólnoamer. traktat o pomocy wzajemnej (tzw. układ z Rio); 1948 w Bogocie — opracowano i przyjęto Kartę Państw Amer. tworząc Organizację Państw Amerykańskich i zawarto układ o pokojowym rozstrzyganiu sporów między państwami amer. (tzw. układ z Bogoty). Po utworzeniu OPA rola konferencji panamerykańskich zmalała, nabrały one charakteru spotkań ceremonialnych, m.in. dla uczczenia szczególnych rocznic.