ochrona przed hałasem

ochrona przed hałasem,

działanie mające na celu ograniczenie ilości energii akustycznej wytwarzanej przez źródła hałasu, rozprzestrzeniania się jej, jak i przenikania do otoczenia człowieka.

Działanie to, zw. też zwalczaniem hałasu, powinno uwzględniać aspekty zdrowotne, społ. i ekon. związane z występowaniem hałasu w środowisku człowieka. Zagadnieniami związanymi z o.p.h. zajmuje się akustyka środowiska człowieka. W zakładzie pracy wpływ hałasu zmniejsza się przez właściwe rozmieszczenie stanowisk pracy, stosowanie izolacji dźwiękochłonnych, kabin dźwiękoszczelnych, ekranów i elastycznych podnóży, konstruowanie urządzeń cichobieżnych oraz stosowanie ochrony indywidualnej (wkładki przeciwhałasowe, nauszniki, hełmy). W miastach o.p.h. obejmuje: wyciszanie źródeł hałasu, rozwiązania urb. (właściwe planowanie ulic i osiedli), zabezpieczenia akustyczno-urb. (np. pasy zieleni, wały ziemne, wykopy i ekrany izolacyjne) oraz rozwiązania arch. (układ pomieszczeń wrażliwych i niewrażliwych na hałas, elewacje rozpraszające dźwięk, dźwiękoszczelne okna). Zakłady prowadzące działalność gosp. są prawnie zobowiązane do ograniczenia natężenia hałasu do poziomu dopuszczalnego w środowisku.

Terenem prawnie chronionym przed hałasem jest obszar, dla którego ustalono dopuszczalne poziomy hałasu zewn. (mierzone jako tzw. dźwięk A — po zastosowaniu odpowiedniego filtru korekcyjnego, w funkcji częstotliwości); w wybranych częściach takich terenów ustanawia się strefy ciszy, w których obowiązuje zakaz wytwarzania hałasu oraz niższe dopuszczalne natężenie hałasu; wg pol. przepisów, a także przepisów większości państw eur., dopuszczalny równoważny (uśredniony) poziom dźwięku na terenie chronionym (m.in. o zabudowie mieszkaniowej) przyjmuje wartości: dla pory dziennej w granicach 40–60 dB, dla pory nocnej 30–50 dB, dla hałasu krótkotrwałego 65–85 dB; wartość dopuszczalna zależy od klasyfikacji terenu związanej gł. z charakterem zabudowy (zabudowa jednorodzinna, wielorodzinna, centra miast) i natężeniem ruchu pojazdów. W praktyce poziomy hałasów w terenie (zwłaszcza w miastach) znacznie przekraczają wartości dopuszczalne. Ocenia się, że ruch samochodowy decyduje w ok. 80% o stanie klimatu akustycznego w miastach. Uciążliwość hałasu drogowego jest duża, m.in. z powodu: dużego natężenia ruchu pojazdów (w tym transportu ciężkiego), złej organizacji lub braku płynności ruchu, braku obwodnic tranzytowych, niewielkiej liczby wielopoziomowych skrzyżowań, niewystarczającego ekranowania arterii komunik., złego stanu nawierzchni ulic oraz, niekiedy, złego stanu techn. pojazdów. Sumaryczny poziom dźwięku (hałasu), emitowanego przez wszystkie źródła występujące na analizowanym obszarze, określa tzw. klimat akustyczny, którego stan jest oceniany średnio co 5 lat na podstawie danych gromadzonych przez Inspekcję Ochrony Środowiska w ramach tzw. systemu kontroli i ewidencji obiektów emitujących hałas. Na podstawie dopuszczalnej wartości równoważnego poziomu dźwięku klasyfikuje się tereny pod względem akustycznym (zagrożenia hałasem) i tworzy mapy akustyczne.

W Polsce na hałas o średnim poziomie, większym od 60 dB, jest narażona ludność zamieszkująca co najmniej 20% powierzchni kraju. Dopuszczalne równoważne poziomy dźwięku A hałasu przenikającego do pomieszczeń budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej wynoszą w Polsce: w dzień 30–50 dB, a w nocy 30–40 dB. Poziom dźwięku A hałasu przenikającego z sąsiednich pomieszczeń jest podstawą ustalania kryteriów oceny izolacyjności przegród między mieszkaniami.