neutralność pieniądza
 
Encyklopedia PWN
neutralność pieniądza,
ekon. pogląd wywodzący się z ilościowej teorii pieniądza, że zmiany podaży pieniądza nie wywierają żadnego wpływu na rozmiary produkcji i zatrudnienia.
Teza o neutralności pieniądza budzi kontrowersje wśród współczesnych ekonomistów: akceptują ją w pełni przedstawiciele nowej klasycznej makroekonomii; monetaryści i przedstawiciele neokeynesizmu sądzą, że neutralność pieniądza występuje w okresie długim, ale nie występuje w okresach krótkich; ortodoksyjni keynesiści nie uznają tezy o neutralności pieniądza — twierdzą, że zmiany podaży pieniądza wskutek iluzji pieniężnej (np. uznawania przez podmioty gospodarcze zmian cen nominalnych za zmiany cen realnych), prowadzą do zmian produkcji i zatrudnienia. Stosunek ekonomistów do tezy o neutralności pieniądza jest związany z założeniami dotyczącymi charakteru oczekiwań podmiotów gospodarczych. Przedstawiciele nowej klasycznej makroekonomii i neokeynesizmu przyjmują, że oczekiwania są racjonalne, tzn. że podmioty gospodarcze nie popełniają systematycznych błędów w przewidywaniu przyszłości, niemożliwe jest więc wystąpienie iluzji pieniężnej i pieniądz jest neutralny. Ortodoksyjni keynesiści i monetaryści przyjmują, że oczekiwania są adaptacyjne — kształtują się na podstawie historycznych doświadczeń, wobec tego może wystąpić iluzja pieniężna i pieniądz nie będzie neutralny. Spór między teoretykami ma istotne znaczenie dla polityki gospodarczej. Przyjęcie tezy o neutralności pieniądza oznacza całkowitą nieskuteczność ekspansywnej polityki pieniężnej dla nakręcania koniunktury gospodarczej. Wzrost podaży pieniądza szybszy od tempa wzrostu gospodarczego byłby w tej sytuacji szkodliwy, gdyż w jego następstwie doszłoby tylko do wzrostu przeciętnego poziomu cen, czyli inflacji. Mimo że spór o neutralność pieniądza jest trudny do rozstrzygnięcia metodą badań empirycznych, współcześnie większość ekonomistów przyjmuje tezę o neutralności pieniądza w długim okresie. Ci, którzy dopuszczają nieneutralność pieniądza w krótkich okresach, z wyjątkiem najbardziej ortododoksyjnych keynesistów, są również przeciwni ekspansywnej polityce pieniężnej, gdyż nieuchronnie prowadzi ona do inflacji.
Sławomir Sztaba
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia