miary staropolskie

miary staropolskie, miary warszawskie,

system miar wprowadzony w Rzeczypospolitej na mocy konstytucji sejmowej 1764, nawiązujący do dawniejszych miar chełmińskich i warsz. (nazwa późniejsza);

w zaborze pruskim zastąpione 1816 miarami pruskimi i niemieckimi, w Królestwie Pol. 1819 miarami nowopolskimi, w Galicji stopniowo miarami galicyjskimi i miarami krakowskimi, a 1857 miarami austriackimi. Podstawowe jednostki: w handl. miarach długości: sążeń — 1,79 m, łokieć — 0,60 m, stopa — 0,30 m; w rolnych i drogowych miarach długości m.in.: zagon lub staje — 134 m, sznur mierniczy — 44,66 m; w rolnych miarach powierzchni posługiwano się dwoma systemami: 1) łan frankoński (mniejszy) — 258 554 m², staje — 14 364 m²; morga — 5985 m², zagon (pręt większy²) — 199,5 m², kopanka (pręt mniejszy²) — 19,95 m²; 2) łan król. (rewizorski) — 538 649 m², włóka chełmińska — 179 550 m²; morga chełmińska — 5984,9 m², sznur² — 1994,9 m², pręt większy² — 199, 5 m², pręt mniejszy² — 19,95 m²; w miarach pojemności ciał sypkich: łaszt — 9619 l, korzec — 120,60 l, półkorzec lub korczyk — 60,30 l, ćwierć warsz. — 30,15 l, miarka lub faska — 15,08 l, garniec — 3,77 l, kwarta — 0,94 l, kwaterka — 0,24 l; w miarach pojemności ciał płynnych m.in.: beczka — 271,36 l, konew — 18,84 l; w miarach masy m.in.: cetnar — 64,84 kg, kamień — 12,97 kg, funt — 0,41 kg.