marathi literatura

marathi literatura,

literatura tworzona w języku marathi w zachodnich Indiach (obszar dzisiejszego stanu Maharasztra).

Najstarszy zabytek lit., inspirowana jogą pieśń filoz. — Wiwekasindhu Mukundaradźy, pochodzi z XII w. Od XIII w. rozwijała się poezja nurtu bhakti, reprezentowana przez Dźńandewa (Dźńaneśwara), twórcę Dźńaneśwari — mistycznego poematu komentarza do Bhagawadgity, mistyka Namdewa, Eknatha — twórcę marackiej wersji Bhagawatapurany i Ramajany, liryka Tukarama, Mukteśwara, który zaadaptował dla l.m. Mahabharatę, oraz Ramdasa — autora poematu o etyce Dasbodha. W XVII i XVIII w. rozwijały się heroiczne ballady powada i miłosne pieśni lud. lawani. W XIX w., gdy w Maharasztrze przejęli władzę Brytyjczycy, polit., społ. i kulturowa konfrontacja z cywilizacją eur. spowodowała procesy modernizacyjne w społeczeństwie, a także w l.m. Powstała prasa i zaczął się kształtować język publicystyki; pojawiły się także pierwsze przekłady literatury angielskiej. Nowoczesne formy i treści zainicjował w poezji marackiej K.K. Damle (Keśawsut). W XX w. poezję eksperymentalną tworzyli J.D. Pendharkar i S.K. Kanetkar, a nurt realist. zapoczątkował A. Kanetkar. Na przeł. XIX i XX w. w l.m. pojawiły się nowe gat. — powieść i opowiadanie. Za ojca powieści hist. i społ. został uznany H.N. Apte; popularność utworów N.S. Phadkego i W.S. Khanderkara wpłynęła na szybki rozwój powieści obyczajowych. Do grona uznanych powieściopisarzy i nowelistów dołączyli: twórca powieści polit. G.T. Madkholkar, S.W. Ketkar, freudysta Dź. Dalwi, B. Nemade oraz twórcy powieści biogr. — S.D. Dźośi i G. Gadgil. Techniki narracyjne, typowe dla opowiadania, do prozy marathi wprowadzili S.M. Mate, P.B. Bhawe, W. Ćorghade, G. Gadgil i S. Repe.

Dramat marathi ma długą lud. tradycję przedstawień o tematyce mitologicznej. W XIX w. B.P. Kirloskar nadał tradycyjnym wątkom scenicznym nowoczesną formę, popularyzując dramat muzyczny. Współczeny dramat jest poświęcony przede wszystkim tematyce społ. (B.W. Warerkar, P.K. Atre, W. Kanetkar i W. Tendulkar).