łożysko,
techn. zespół konstrukcji (głównie części maszyny) służący do podtrzymywania (łożyskowania) innej części konstrukcji, najczęściej osi lub wału, w sposób umożliwiający względny ruch obrotowy (rzadziej postępowy lub złożony) z możliwie małymi oporami ruchu;
łożysko
Encyklopedia PWN
łożyska poprzeczne przenoszą obciążenia prostopadłe do osi wału, łożyska wzdłużne (osiowe) — obciążenia skierowane wzdłuż osi wału, a poprzeczno-wzdłużne (skośne) — obciążenia skośne w stosunku do tej osi; zależnie od rodzaju tarcia występującego w łożysku rozróżnia się łożyska ślizgowe i łożyska toczne. Szczególnym rodzajem łożysk są łożyska mostowe (przenoszą obciążenia na podpory). Łożysko toczne ma elementy toczne — kulki (łożyska kulkowe) lub wałki (cylindrycze, stożkowe, baryłkowe lub igiełkowe) wprowadzone między poruszające się względem siebie elementy łożyska; występuje tarcie toczne, mniejsze od ślizgowego; na ogół łożyska te wykonuje się jako gotowe, znormalizowane zespoły. W łożysku ślizgowym czop osi wału lub wał opiera się na powierzchni obejmującej go panwi (panewki) osadzonej w kadłubie łożyska; występuje tarcie ślizgowe (suwne) powierzchni czopa i panwi, które ślizgają się po sobie w obecności smaru; zależnie od sposobu osadzenia panwi w kadłubie maszyny łożyska ślizgowe dzieli się na sztywne i wahliwe (umożliwiające nieznaczny obrót panwi stosownie do zmian położenia wału). Łożyska ślizgowe są odporniejsze na uderzenia, drgania i wstrząsy od łożysk tocznych, ale droższe i trudniejsze do smarowania. Łożyska ślizgowe znano w starożytności, a łożyska toczne zaczęto wytwarzać w XIX w.
