liazy
klasa enzymów katalizujących odłączenie grupy chem. od substratu bez udziału wody lub odwrotną reakcję — połączenie 2 związków;
[gr.],
liazy
Encyklopedia PWN
rozszczepienie substratu zachodzi na drodze eliminacji, prowadząc do powstania wiązania podwójnego lub pierścienia; liazy współdziałają z fosforanem pirydoksalu lub pirofosforanem tiaminy, jednak u wielu nie wykryto koenzymów. Lizay podzielono ze względu na rodzaj rozkładanego wiązania: wiązanie C–C rozkładają dekarboksylazy i aldolazy (np. dekarboksylaza pirogronianowa katalizująca odłączenie dwutlenku węgla w fermentacji alkoholowej); wiązanie C–O rozkładają hydroliazy (dehydratazy), eliminują one cząsteczkę wody, alkoholu z polisacharydów lub fosforanu (np. anhydraza węglanowa); wiązanie C–N rozkładają amoniakoliazy, liazy amidynowe i liazy aminowe, np. amoniakoliaza L-asparaginianu katalizująca włączanie azotu amonowego do związków org.; wiązanie P–O rozszczepiają cyklazy nukleotydylowe, np. cyklaza adenylowa eliminująca dwufosforan z ATP, a wiązanie C–S — desulfhydrazy, np. liaza cysteinowa i desulfhydraza homocysteinowa; wiązanie C–Cl rozkłada dehydrochlorynaza DDT, enzym eliminujący HCl z pestycydu DDT.
