kielich
 
Encyklopedia PWN
kielich
[niem. < łac.],
rzem. artyst., religiozn. naczynie do picia, składające się z czary oraz podstawy złożonej ze stopy i trzonu często ze zgrubieniem zwanym nodusem;
wykonywany z różnych materiałów (szkło, metal, kamień, glinki ceramiczne), często bogato zdobiony; używany jako naczynie liturgiczne i świeckie. Kielichy znano od starożytności; kielichy szklane produkowano na Bliskim Wschodzie (XII–XVI w.), również w Wenecji (XVI w., naśladowane w XVII w. w Niemczech i Niderlandach); w XVI w. wszedł w użycie römer; w XVIII w. popularne były tzw. kulawki czyli kielichy bez stopy (Polska, Anglia); od końca XVIII w. stosowano garnitury kieliszków o uproszczonych formach (puchar). Kielich mszalny jest najważniejszym naczyniem liturgicznym w kulcie chrześcijańskim; wykonywany ze szlachetnego metalu, od średniowiecza zwykle zdobiony bogatą dekoracją plastyczną, emalią i kamieniami szlachetnymi; najstarszy znany kielich mszalny pochodzi z VIII w.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Kielich agatowy św. Wojciecha, Gniezno fot. W. Kryński/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Eliasz, scena wniebowzięcia, fragment dekoracji romańskiego kielicha z Gniezna fot. W. Kryński/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia