jądra superciężkie
 
Encyklopedia PWN
jądra superciężkie,
najcięższe jądra o czasie życia wydłużonym wskutek silnych efektów struktury powłokowej (jądrowe modele);
teoretycznie przewiduje się 2 gł. obszary j.s.: wokół jądra hasu 270Hs (Z = 108, N = 162) — jądra zdeformowane, i wokół jądra 298114 (Z = 114, N = 184) — jądra kuliste. J.s. wytwarza się w reakcjach jądr., zderzając 2 ciężkie jądra; np. jądra o Z = 111 otrzymano, bombardując jądra bizmutu Bi (Z = 83) jądrami niklu Ni (Z = 28) rozpędzonymi do energii ponad 300 MeV. Wytworzenie j.s. o nieobserwowanej dotąd liczbie protonów jest równoznaczne z odkryciem nowego pierwiastka (superciężkiego; transuranowce). Ze względu na bardzo krótki czas życia (ułamek sekundy) j.s. nie daje się gromadzić; do tej pory nie dysponowano na raz więcej niż jednym takim jądrem. Obserwowane j.s. rozpadają się gł. przez emisję cząstki α.
W ostatnich latach XX w. dokonano syntezy jąder o liczbie protonów Z = 110 (darmsztadt 269Ds), 111 (roentgen) i 112; pierwiastek Z = 112 nie został jeszcze oficjalnie uznany przez IUPAC, a doniesienia o radioizotopach pierwiastków o Z = 114 i Z = 116 nie zostały dotychczas (2005) potwierdzone. Synteza j.s. i ich badania doświadczalne są prowadzone gł. w 3 ośr.: Inst. Ciężkich Jonów (GSI) w Darmstadt (Niemcy), Zjedn. Inst. Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja) i Laboratorium im. Lawrence’a w Berkeley (USA); ostatnio badania takie zostały również podjęte w Japonii i Francji. W badaniach teoret. nad j.s. istotną rolę odegrali fizycy polscy.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia