jądrowe modele

jądrowe modele,

uproszczenia, schematy teoret. służące do przybliżonego opisu struktury jądra atomowego i jego właściwości;

każdy z nich pozwala z reguły opisać tylko pewną grupę faktów. Modele jądrowe dzielą się na 2 podstawowe grupy: modele opisujące własności i zjawiska kolektywne jąder (np. ich rozmiary, drgania, ruch obrotowy), świadczące o dużej współzależności ruchu poszczególnych nukleonów w jądrze, oraz modele opisujące własności jednocząstkowe (np. spiny i momenty magnet. jąder o nieparzystej liczbie protonów lub neutronów), świadczące jednocześnie o dużym stopniu niezależności tych ruchów od siebie. Przykładem modelu kolektywnego jest model kroplowy, wykorzystujący analogię między jądrem a kroplą cieczy; pozwala on opisać m.in. rozmiary jąder oraz energię ich wiązania. Przykładem modelu jednocząstkowego jest model powłokowy, przyjmujący, że nukleony (oddzielnie protony i oddzielnie neutrony) poruszają się niezależnie od siebie w uśrednionym potencjale jądr. tworząc powłoki, podobnie jak elektrony w atomie; pozwala on wyjaśnić m.in. wyjątkową trwałość tzw. jąder magicznych (tj. o zamkniętych powłokach protonowych lub neutronowych). Obecnie są stosowane często modele złożone (np. model uogólniony) będące pewnym połączeniem modeli prostych oraz pozwalające opisać jednocześnie wiele własności jąder.