immunologia

immunologia

[łac. immunis ‘wolny od obciążeń’, gr. lógos ‘słowo’, ‘nauka’],

nauka o zjawiskach odpornościowych, indywidualnych właściwościach organizmu i grupowych cechach gat. warunkujących integralny byt jednego i drugiego w konfrontacji z różnorodnymi wpływami środowiska;

odporność we współcz. znaczeniu obejmuje aktywną tolerancję i wspomaganie metabolizmu własnych prawidłowych tkanek organizmu, odrzucanie tkanek nieprawidłowych i obcych (przeszczepy) oraz neutralizację i eliminację czynników infekcyjnych (wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki) i ich toksycznych produktów. Nauka o odporności zajmuje się budową i funkcjami układu odpornościowego oraz jego powiązaniami z systemem homeostazy organizmu, w tym z układami: nerwowym, hormonalnym i krwiotwórczym; przedmiotem szczegółowego zainteresowania immunologii są mechanizmy rozpoznania immunologicznego, rozwoju, ukierunkowania, czasu trwania i rodzaju odpowiedzi immunologicznej, jej źródeł komórkowych (limfocyty), czynników regulacyjnych (limfokiny), wykonawczych (przeciwciała, limfocyty) oraz genetycznych uwarunkowań całości zjawisk odpornościowych. Początkowo (2. poł. XIX w.) rozwój immunologii był związany z odkryciami mikrobiologów (L. Pasteur, P. Ehrlich, I. Miecznikow) dotyczącymi zwalczania zakażeń; obecnie immunologia stanowi dziedzinę integrującą biologię z medycyną kliniczną w poszukiwaniu przyczyn i skutecznych metod leczenia chorób o podłożu zaburzeń odpornościowych (niedobory immunologiczne, choroby autoagresyjne, alergiczne, nowotworowe) oraz w rozwiązywaniu problemów transplantologii.