hafn

wyk. A. Dukata/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

hafn, Hf, hafnium,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 72;

Symbol: Hf

Nazwa łacińska: Hafnium

Liczba atomowa: 72

Pierwiastek promieniotwórczy: nie

Grupa układu okresowego pierwiastków: 4 — tytanowce

Odkrycie: 1923

Odkrywca: Coster Dirk, Hevesy Győrgy

względna masa atomowa 178,49(2); należy do grupy tytanowców; srebrzysty, plast. metal o silnym połysku; temperatura topnienia 2227°C, temperatura wrzenia 4602°C, gęstość 13,31 g/cm³; odznacza się dużą zdolnością emisji elektronów i dużym przekrojem czynnym na wychwyt neutronów termicznych; wykazuje właściwości chem. podobne do cyrkonu; występuje gł. na IV stopniu utlenienia; odporny na korozję, działanie alkaliów; w podwyższonej temperaturze reaguje m.in. z tlenem, azotem, węglem, siarką, fluorowcami; w przyrodzie występuje w niewielkich ilościach w minerałach cyrkonu (otrzymywany z rud cyrkonowych); stosowany m.in. w reaktorach jądr. do absorpcji neutronów, w metalurgii jako składnik stopów specjalnych; węglik HfC (temperatura topnienia ok. 3900°C) i azotek HfN (3310°C) są bardzo dobrymi materiałami żaroodpornymi (wykorzystuje się je do powierzchniowego utwardzania stali). H. odkryli 1923 D. Coster i G. Hevesy.