fonografia

fonografia

[gr. phōnḗ ‘głos’, ‘dźwięk’, gráphō ‘piszę’],

utrwalanie przebiegów akustycznych w postaci tzw. ścieżek dźwiękowych na mechanicznych, magnetycznych lub optycznych nośnikach dźwięku (takich jak walce, taśmy, płyty itp.), umożliwiających ich wielokrotne odtwarzanie za pośrednictwem głośników;

także przemysł z tym związany, nastawiony głównie na masowe nagrywanie muzyki. Fonografia rozwija się od 1877, kiedy Th.A. Edison skonstruował fonograf, wykorzystujący jako nośnik dźwięku cynfolię pokrywającą walec. W tym samym roku E. Berliner skonstruował gramofon do odtwarzania dźwięku z płaskich dysków, którego udoskonaloną wersję zaprezentowano publicznie 1888. Trwalsza płyta gramofonowa, na której powierzchni zapisywano falę dźwiękową poziomo, wyparła kruchą cynfolię fonografu z zapisem pionowym (wgłębnym). W 1925 do nagrań dźwiękowych zastosowano mikrofony; 1948 wprowadzono płyty długogrające (longplaye) o średnicy 30 cm, umożliwiające zapis do 20 min muzyki, a 1958 płyty stereofoniczne, w których 1967 zaczęto stosować systemy redukcji szumów R. Dolby’ego (Dolby systemy), a 1972 — zapisywanie nagrań na taśmie metodą cyfrową; elektroniczno-opt. metoda zapisu i odczytu dźwięku (za pomocą lasera) umożliwiła 1982 wprowadzenie płyt kompaktowych (CD, DVD).