epigeneza
Encyklopedia PWN
, zakładająca postępujący wzrost złożoności zarodka w trakcie embriogenezy (zarodkowego rozwoju); w rozwoju zarodkowym mało zróżnicowane jajo ulega postępującemu różnicowaniu i dywersyfikacji — kolejno pojawiają się listki zarodkowe, następnie tkanki i narządy o coraz większej złożoności. W starożytności zwolennikiem e. był Arystoteles, a w czasach nowoż. m.in. W. Harvey i K.F. Wolff. E. jest przeciwstawiana teoria preformacji. Zastosowanie do analizy procesów rozwojowych teorii informacji, zakładające informacyjną zależność między jajem a organizmem, doprowadziło do ponownego pojawienia się koncepcji neopreformacyjnych i neoepigenetycznych (E. Schrödinger, 1947, M.W. Elsasser 1958 i in.). E. to także koncepcja z zakresu genetyki rozwoju, zakładająca istnienie „sieci epigenetycznej” obszaru uwolnionego spod ścisłej kontroli genów i wprowadzająca indeterminizm związany z modyfikacyjnym wpływem środowiska wewn. organizmu i środowiska zewn. na produkty aktywności genów („jeden genotyp, wiele fenotypów”).
