dysza

dysza

[niem.],

krótki przewód (kanał) o zmieniającym się w sposób ciągły przekroju poprzecznym;

służący do zwiększania, możliwie z małymi stratami, prędkości przepływającego płynu kosztem spadku jego ciśnienia, prędkość wypływu płynu z dyszy zależy od stosunku ciśnienia na zewnątrz dyszy do ciśnienia na wlocie dyszy; dysza poddźwiękowa (zbieżna) — kanał o zmniejszającym się w kierunku przepływu przekroju poprzecznym; w przekroju wylotowym dyszy zbieżnej gaz uzyskuje prędkości poddźwiękowe (liczba Macha M <1) lub co najwyżej równe prędkości dźwięku w tym przekroju (prędkość kryt. M =1); dysza naddźwiękowa (zbieżno-rozbieżna), dysza Lavala — kanał o początkowo zmniejszającym się, a następnie wzrastającym przekroju poprzecznym; przy odpowiednim stosunku ciśnienia (w tzw. warunkach obliczeniowych) w części zbieżnej dyszy prędkość gazu jest mniejsza od prędkości dźwięku (M <1), w przekroju najmniejszym równa prędkości dźwięku (M =1), a w części rozbieżnej naddźwiękowa (M >1). Dysze są stosowane w turbinach, silnikach odrzutowych, strumienicach, palnikach, gaźnikach, urządzeniach przepływowych itp.