cuius regio eius religio

cuius regio eius religio

[łac., ‘czyja władza, tego religia’],

zasada prawna normująca stosunki religijne na danym terytorium, przyznająca jego władcy prawo określenia obowiązującego wyznania religijne i ustroju kościelnego;

zasada sformułowana przez protestanckiego prawnika J. Stephaniego (w Institutiones iuris canonici 1599); praktykowana w czasach przedchrześcijańskich, w starożytności i w średniowieczu; później jej nietolerancyjny charakter ujawnił się zwłaszcza w epoce reformacji, kiedy sejm Rzeszy w Augsburgu (1555) ustawowo dopuścił możliwość wygnania z kraju osób, które odmówiły przyjęcia wyznania władcy (augsburski pokój religijny); od XVII w. stopniowo łagodzona, w XVIII w. praktycznie przestała obowiązywać, formalnie zniesiona 1806.