chrom

wyk. A. Dukata/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

chrom, Cr, chromium,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 24;

Symbol: Cr

Nazwa łacińska: Chromium

Liczba atomowa: 24

Pierwiastek promieniotwórczy: nie

Grupa układu okresowego pierwiastków: 6 — chromowce

Odkrycie: 1797

Odkrywca: Vauquelin Louis Nicolas

względna masa atomowa 51,996; chrom należy do grupy chromowców; srebrzystoniebieskawy metal, twardy, ciężki, trudno topliwy; temperatura topnienia 1857°C, temperatura wrzenia 2672°C, gęstość 7,2 g/cm³; ma właściwości amfoteryczne; stopnie utlenienia: II, III, VI oraz, rzadziej, IV i V, a w związkach kompleksowych także –II, –I, 0, I; w stanie litym ulega pasywacji, sproszkowany — dość aktywny chemicznie; najważniejsze związki: tlenki Cr₂O₃, CrO₂ i CrO₃, chromiany, amfoteryczny wodorotlenek Cr(OH)₃ oraz halogenki, siarczan(VI) chromu(III) i azotan(V) chromu(III) , także związki kompleksowe; w przyrodzie mało rozpowszechniony; minerałem rudnym chromu jest chromit; metaliczny chrom otrzymuje się przez redukcję glinem (aluminotermicznie) uzyskanego z rudy tlenku Cr₂O₃; chrom w postaci stopu z żelazem (żelazochrom) stanowi dodatek do stali, zwiększający jej wytrzymałość; chrom jest składnikiem stopów oporowych i narzędziowych, spieków, tzw. cermetali, oraz bardzo twardych szkieł metalicznych, jest stosowany do powlekania przedmiotów metalowych (chromowanie), do wytwarzania połączeń elektrycznych w układach scalonych; ważny dla życia mikroelement; związki chromu są barwne (stąd nazwa pierwiastka), stosuje się je m.in. w przemyśle farb (pigmenty), w katalizie. Nazwa pierwiastka od gr. chrṓma ‘barwa’. Chrom odkrył 1797 N.L. Vauquelin.