cer

cer, Ce, cerium,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 58;

Symbol: Ce

Nazwa łacińska: Cerium

Liczba atomowa: 58

Pierwiastek promieniotwórczy: nie

Odkrycie: 1803

Odkrywca: Berzelius Jöns Jacob, Hisinger Wilhelm, Klaproth Martin Heinrich

względna masa atomowa 140,16(1); należy do rodziny lantanowców; miękki, kowalny, srebrzystobiały metal występujący w kilku odmianach alotropowych; temperatura topnienia 799°C, temperatura wrzenia 3426°C, gęstość 6,657 g/cm³; stopnie utlenienia gł. III i IV; bardzo aktywny chemicznie, reaguje z tlenem (już w temperaturze pokojowej), z roztworami wodorotlenków litowców, kwasów, gorącą wodą; występuje w postaci minerałów (ceryt, monacyt) i w piaskach monacytowych; stosowany jako dodatek uszlachetniający stopy aluminium, stal i in. oraz jako gł. składnik tzw. metalu mieszanego; stop z żelazem — do wyrobu kamieni do zapalniczek; spośród związków ceru zastosowanie znalazły m.in.: azotan (do siatek żarowych), szczawian (środek ściągający i przeciwwymiotny), tlenek (do polerowania i barwienia szkła na żółto), ditlenek (w preparatyce cienkich warstw opt.); sole ceru(IV) są stosowane w analizie chem. (cerometria). Cer odkryli 1803 J.J. Berzelius i W. Hisinger oraz, niezależnie, M.H. Klaproth.