cegła,
materiał budowlany, element drobnowymiarowy, najczęściej w kształcie prostopadłościanu, stosowany gł. do budowania ścian (murów), stropów, sklepień, fundamentów, kominów.
cegła
Encyklopedia PWN
C. uzyskuje wytrzymałość mech. i odporność na czynniki atmosferyczne w wyniku wypalania (cegła ceramiczna) lub działania pary wodnej pod ciśnieniem (cegła wapienno-piaskowa). Obecnie c. (z wyjątkiem c. o specjalnym przeznaczeniu) mają kształt prostopadłościanu o znormalizowanych wymiarach (25 × 12 × 6,5 cm). C. ceramiczne produkuje się z glin, łupków łatwo topliwych oraz piasku, pełniącego funkcję środka schudzającego (zmniejszającego plastyczność). Glinę po rozdrobnieniu, wymieszaniu z piaskiem i nawilżeniu przenosi się na prasę pasmową (ceglarkę), gdzie metodą ciągnienia formuje się surową cegłę (surówkę). Surówkę wykonuje się również przez prasowanie w formach stalowych. Surówkę się suszy, a następnie wypala w temperaturze 850–950°C. Zależnie od stopnia wypalania rozróżnia się cegły: wiśniówkę, niedopałkę stosowaną do robót podrzędnych, zendrówkę używaną do budowy fundamentów i obciążonych filarów, kopciałkę. Do budowy lekkich ścianek działowych stosuje się cegły z różnego rodzaju otworami i kanałami, np.: dziurawkę — wzdłużną i poprzeczną (otwory przelotowe wzdłuż lub w poprzek cegły), kratówkę (kwadratowe otwory prostopadłe do największej ścianki), sitówkę (duża liczba kanałów przechodzących przez całą grubość cegły), trocinówkę (z domieszką trocin, które spalają się podczas wypalania). Produkuje się też cegły specjalne — o dużej wytrzymałości (np. cegła klinkierowa) lub dużej ogniotrwałości (c. szamotowa). C. wapienno-piaskowe (sylikatowe) produkuje się z piasku i wapna palonego; w czasie mieszania składników doprowadza się parę wodną powodującą gaszenie wapna; po uformowaniu cegły umieszcza się ją w autoklawie i poddaje działaniu pary wodnej. Niekiedy są stosowane c. cementowe, z zapraw cementowych. Cegła suszona była znana już w VII tysiącl. p.n.e., a wypalana w III tysiącl. p.n.e.; cegłę sylikatową zaczęto wyrabiać w końcu XIX w.
