arrasy wawelskie

arrasy wawelskie, zw. też arrasami Jagiellońskimi, arrasami Zygmuntowskimi,

zbiór tkanin dekoracyjnych wykonanych w połowie i 3. ćwierci XVI w. w Brukseli na zamówienie Zygmunta II Augusta,

przeznaczonych do dekoracji wnętrz zamków i pałaców król. (początkowo ok. 170, zachowanych 142); składa się z 3 serii figuralnych (ze scenami z bibl. Księgi Rodzaju: Dzieje rajskie, Dzieje Noego, Dzieje wieży Babel), serii krajobrazowo-zwierzęcej oraz kompozycji groteskowych (z herbami Polski i Litwy lub monogramem SA). Autorstwo kartonów arrasów wawelskich przypisuje się M. Coxcie (sceny figuralne), artyście antwerpskiemu z kręgu P. Coecke van Aalsta (werdiury) oraz artyście flamandzkiemu z kręgu C. Florisa i C. Bosa (groteski i bordiury); tapiserie wykonano z nici wełnianych, jedwabnych, złotych i srebrnych w b. znanych warsztatach brukselskich (m.in. W.J. de Kempenere, J. van Tieghema, N. Leyniersa); 1571 zapisane przez Zygmunta II Augusta w testamencie Rzeczypospolitej, stanowiły wyposażenie wnętrz Wawelu; 1939 wywiezione z Polski i zdeponowane w Kanadzie, 1961 wróciły na Wawel. Zabytek o szczególnej wartości dla kultury pol. jako niemal jedyna pozostałość wyposażenia wnętrz wawelskich.

Arras tronowy z herbem Polski — Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Kraków

Gobelin przedstawiający polowanie na rogacza — Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu

Wawel, arras z herbami Polski i Litwy

Arras krajobrazowo-zwierzęcy z przedstawieniem jednorożca, żyrafy i rysia, 1550–60 — Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Kraków