tapiseria
 
Encyklopedia PWN
tapiseria
[fr.],
tkanina dekoracyjna naśladująca obraz, tkana na krośnie poziomym lub pionowym na podstawie kartonów wykonanych przez malarzy.
Tapiserie wykonane w XV–XVI w. i przeznaczone gł. do dekoracji ścian nazywano w Polsce szpalerami, oponami lub arrasami, natomiast tapiserie z XVII–XIX w., przeznaczone na obicia mebli, baldachimy, ornaty, antependia — gobelinami. W Europie najwcześniej rozwinęły się ośr. tkackie w XII–XIV w. na terenie dzisiejszej Francji (Paryż, Arras), Niemiec (Dolna Saksonia); do szczytowego rozkwitu technika tapisjerska doszła w południowych Niderlandach w XV–XVIII w. (Bruksela, Tournai, Antwerpia, Brugia), w północnych Niderlandach — pod koniec XVI w. (Amsterdam, Delft, Gouda, Schoonhoven), we Francji — w 2. poł. XVII w. (Paryż, Beauvais, Aubusson). W Polsce tapiserie były pocz. sprowadzane z Zachodu (np. ok. 350 arrasów wykonanych dla Zygmunta II Augusta we Flandrii, arrasy wawelskie); pierwsze manufaktury powstały w 2. poł. XVI w. w Gdańsku, Wrocławiu, Legnicy, Brzegu; z 1. poł. XVII w. pochodzą tapiserie z terenu Wielkopolski; największy rozwój produkcji tapiserii nastąpił w XVIII w. (manufaktury w Białej Podlaskiej, Mirze, Nieświeżu, Koreliczach, Bieździatce i Sędziszewie) — wykonywano tapiserie o motywach geom., roślinnych, figuralnych, heraldycznych, przeznaczone gł. na obicia mebli.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Poussin Nicolas, Znalezienie Mojżesza, tapiseria z Gobelins wykonana wg obrazu N. Poussina, ok. 1689 — Luwr, Paryż fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia