Tajwan. Gospodarka

Tajwan. Gospodarka.

Kraj nowo uprzemysłowiony o wysokiej dynamice rozwoju; średnie roczne tempo wzrostu produktu krajowego brutto ok. 9% w 1981–90, 6–7% w 1991–93, 5,7% w 2007. Rozwój gospodarczy (zapoczątkowany w latach 50.) był związany z napływem kapitału zagranicznego (głównie z USA i Japonii) oraz rozbudową nowoczesnych gałęzi przemysłu (głównie elektronicznego), wykorzystujących tanią siłę roboczą. Podstawą gospodarki są usługi (wytwarzają ok. 71,1% produktu krajowego brutto, 2007), zwłaszcza handel zagraniczny, oraz przemysł (27,5%); produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej 30,1 tys. dolarów USA. Tajwan posiada jedne z największych na świecie rezerw dewizowych (253,3 mld dolarów USA), a rezerwy złota wynoszą 4,7 mld dolarów USA; jest też jednym z najważniejszych w Azji inwestorów zagranicznych; wartość tajwańskich inwestycji za granicą, realizowanych do 2001, wyniosła 32 mld dolarów USA (z tego w Chinach 20 mld dolarów USA, reszta głównie w USA, Wietnamie, Tajlandii).

Przemysł.

W Tajwanie jest niewiele surowców miner., wydobywa się w niewielkich ilościach ropę naft. i gaz ziemny oraz sól z wody mor.; energia elektryczna (218,3 mld kW·h, 2004) produkowana gł. w elektrowniach cieplnych (71%, 2002) i jądr. (23,8%, największa Jilong); spadek udziału hydroenergetyki z 94% (1953) do 5,2% (2002). Do najważniejszych gałęzi przemysłu należy przemysł inform. i elektroniczny, wytwarzający (gł. na eksport) m.in. monitory, układy scalone, myszy komputerowe, komponenty inform., telefony, komputery osobiste, skanery, kalkulatory, radia kasetowe, wideomagnetofony, aparaturę kontrolno-pomiarową, sprzęt gospodarstwa domowego i in.; koncentracja zakładów przemysłu elektronicznego i inform. w aglomeracjach Tajpej i Gaoxiong. Dużą rolę odgrywa przemysł maszyn. (gł. obrabiarki do metali, drewna i mas plast.), środków transportu (tankowce, motocykle, samochody, rowery). Dobrze rozwinięty przemysł chem. (włókna chem., skóry syntet., nawozy azotowe, kamfora, soda), tekstylno-odzież., obuwn., drzewny, meblowy, papierniczy; ponadto rafinerie ropy naft. w Gaoxiong i Miaoli (na północno-zachodnim wybrzeżu) oraz huty żelaza i miedzi w Gaoxiong. Tradycyjne gałęzie przemysłu, tj. wytwórczość artykułów spoż. (cukrownie, przetwórnie owoców, fabryki konserw rybnych, olejarnie, łuszczarnie ryżu) i włók. (gł. bawełn.), zachowały ważną pozycję w gospodarce. Znane są również wyroby tajwańskiego rzemiosła (m.in. dziewiarstwo, hafciarstwo), zabawki. Tajwan jest jednym z największych w Azji Południowo-Wschodniej ośr. handlu świat.; Tajpej ma nowocz. centrum wystawienniczo-handl. (świat. wystawy komputerowe), giełdę, liczne banki (krajowe i zagr.), towarzystwa ubezpieczeniowe; w m. Xinzhu (ok. 70 km na południowy zachód od Tajpej) znajduje się wielkie centrum nauk. (badania w zakresie informatyki i elektroniki, także telekomunikacji, inżynierii genetycznej, technologii ochrony środowiska i in.); jest też siedzibą firm krajowych i zagr. (m.in. Taiwan HiTech Corporation, Tecom, Mitac, Abit, Acer Incorporated, BenQ, ASUS).

Rolnictwo.

Rolnictwo (wytwarza 1,8% produktu krajowego brutto, 2005) jest wysokotowarowe, mimo dużego rozdrobnienia gospodarstw rolnych (większość o pow. poniżej 0,5 ha); grunty orne zajmują ok. 23% pow. wyspy; najważniejszą uprawą jest ryż (2 zbiory w roku — 1,3 mln t, 2003); uprawia się ponadto cytrusy, banany, warzywa, rosliny kwiatowe, na mniejszą skalę — bawełnę, tytoń, ananasy; maleje uprawa trzciny cukrowej, orzeszków ziemnych, batatów, herbaty; hodowla trzody chlewnej, drobiu oraz jedwabników. Duże połowy (1,5 mln t — 2003), gł. tuńczyka, mątwy, krabów; w wodach przybrzeżnych hodowla ryb, ostryg, małży.

Turystyka.

Od lat 70. XX w. rozwój turystyki; 2002 Tajwan odwiedziło 2,7 mln turystów zagr. (gł. z Japonii, USA, Chin); wpływy z turystyki 2,9 mld dol. USA (2003).

Transport i łączność.

Sieć komunik. dobrze rozwinięta; gł. linie kol. (wąskotorowe o łącznej dł. 2,5 tys. km, z czego 1,4 tys. to linie gł. towarowe, 2005) i drogowe (37,3 tys. km, w tym 1,8 tys. km autostrad), biegnące okrężnie wzdłuż wybrzeży, łączą największe miasta i ośr. przemysłowe Tajwanu; duże znaczenie ma żegluga kabotażowa i mor. (łączna nośność floty 4,7 mln DWT); gł. porty mor.: Gaoxiong, Anping, Jilong, Taizhong, Hualian, Su’ao; nowoczesna, cyfrowa sieć telefoniczna; 13,6 mln abonentów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 22.2 mln telefonów komórkowych (2005).

Handel zagraniczny.

Wartość eksportu 189,4 mld dol. USA, importu 181,6 mld dol. USA (2005); w eksporcie dominują wyroby przemysłu inform. i elektronicznego (zwłaszcza komputery, monitory, kalkulatory), maszyny (gł. obrabiarki), tekstylia, tworzywa sztuczne i gumowe, obuwie, zabawki oraz kompletne obiekty przem. (wyposażenie portów, zakłady przemysłu drzewnego); import gł. ropy naft. i produktów naft., artykułów spoż., maszyn, komputerów, sprzętu telekomunik., środków transportu; gł. partnerzy handl.: Chiny, Japonia, USA, Korea Południowa.