Stronnictwo Ludowe „Roch”

Stronnictwo Ludowe „Roch” (SL „Roch”),

konspiracyjna partia polityczna działająca 1939–45;

powołane II 1940 w wyniku wznowienia działalności przez część czł. przedwojennego SL, ZMW RP, Centralnego Związku Młodej Wsi; najwyższą władzę Stronnictwa stanowiło Centralne Kierownictwo Ruchu Ludowego (CKRL), utworzone III 1940; SL „Roch” działało gł. na Mazowszu, Kielecczyźnie, Lubelszczyźnie, w Małopolsce i Wielkopolsce; 1941 liczyło ponad 20 tys. czł., w sierpniu powołało własną organizację wojsk. początkowo pod nazwą Chłopska Straż (Chłostra), następnie Bataliony Chłopskie, 1943 Ludową Straż Bezpieczeństwa (LSB); stronnictwu podlegał Lud. Związek Kobiet; współpracowało z Kom. Zagr. SL; gł. działacze: M. Rataj, S. Osiecki, K. Bagiński, J. Niećko, J. Grudziński, S. Korboński, J. Piekałkiewicz, A. Bień; gł. organy prasowe: „Przegląd” (od 1941 „Ku zwycięstwu”, od 1942 „Przez walkę do zwycięstwa”), „Polska Ludowa” (od 1943 „Przebudowa”); SL „Roch” odwoływało się do idei agraryzmu i etyki chrześc., opowiadało się za przebudową społ. kraju po zakończeniu wojny, m.in. przeprowadzeniem reformy rolnej i likwidacją wielkiej własności ziemskiej bez odszkodowania, rozwojem chłopskich gospodarstw rodzinnych oraz spółdzielczości we wszystkich dziedzinach gospodarki, demokr.-parlamentarnym ustrojem polit. państwa, przedwojenną wschodnią granicą państwa pol. oraz przesunięciem zachodniej na linię Odry–Nysy Łużyckiej; SL „Roch” było jedną z 4 gł. partii tworzących polit. podstawę władz Pol. Państwa Podziemnego (przedstawiciele stronnictwa wchodzili w skład Politycznego Komitetu Porozumiewawczego, następnie Rady Jedności Narodowej (RJN), Delegatury Rządu RP na Kraj i Krajowej Rady Ministrów); II 1944 zwolennicy współpracy z PPR utworzyli grupę „Wola Ludu”; V 1945 SL „Roch” wycofało się z RJN i Delegatury Rządu RP na Kraj, VIII 1945 zakończyło działalność w konspiracji i współtworzyło Polskie Stronnictwo Ludowe.