Man. Historia

Man. Historia.

W I tysiącleciu p.n.e. wyspę zasiedliła ludność celtycka, w V–VI w. schrystianizowana przez mnichów z Irlandii. Od ok. 800 najeżdżana przez norweskich wikingów, stała się bazą ich wypraw w rejonie Morza Irlandzkiego i weszła w skład kręgu posiadłości skandynawskich. Od X w. do 1266 tworzyła najczęściej wspólne państwo z Hebrydami, zw. Królestwem Man (Wysp, bądź Man i Wysp), pod zwierzchnictwem Norwegii (zazwyczaj nominalnym). Na epokę panowania skandynawskiego datuje się utworzenie biskupstwa wysp z siedzibą na Man oraz powstanie zgromadzenia reprezentantów wolnej ludności i członków władzy, Tynwaldu. W 1266 wyspa przekazana przez króla Norwegii królowi Szkocji, a od 1333 pozostawała pod zwierzchnictwem angielskim. W 1406–1736 własność angielskiego rodu Stanleyów (używających tytułu lordów Man), potem książąt Atholl. W celu zlikwidowania przemytu (płynącego w XVIII w. przez Man), 1765 została kupiona przez państwo brytyjskie. W 1828 Korona brytyjska przejęła pełną władzę nad wyspą. Do XIX w. był w powszechnym użyciu celtycki język manx. Wyspa nie jest członkiem UE.