Landaua teoria przejść fazowych
 
Encyklopedia PWN
Landaua teoria przejść fazowych,
teoria opisująca ciągłe (II rodzaju) przejścia fazowe (przemiana fazowa);
w przejściu fazowym I rodzaju następuje skokowa zmiana właściwości układu; z powodu tej nieciągłości na ogół nie występuje żadna szczególna relacja wiążąca symetrie obu faz; w ciągłej przmianie fazowej taka relacja istnieje. T.p.f.L. analizuje zachowanie parametru porządkuη charakteryzującego stopień uporządkowania faz; w fazie o wysokiej symetrii średnia termodynamiczna parametru porządku wynosi zero (η = 0), natomiast w fazie o niższej symetrii zaczyna rosnąć, poczynając od zera; parametr porządku może być skalarem, wektorem, tensorem, liczbą zespoloną lub inną wielkością; np. dla przemiany fazowej ferromagnetyk–paramagnetyk η jest równe wektorowi spontanicznej magnetyzacji, dla przejścia fazowego ciekły–nadciekły hel η jest liczbą zespoloną odpowiadającą makroskopowej funkcji falowej charakteryzującej składową nadciekłą; dla ciągłych przemian fazowych w ciekłych kryształach η jest tensorem. W t.p.f.L. zakłada się, że odpowiednią funkcję termodynamiczną (np. energię swobodną F) można w okolicy punktu przemiany fazowej rozwinąć w szereg potęgowy parametru porządku η: F(T, η) = F0(T) + A(T)|η|2 + B(T)|η|4 + ... , gdzie |η|2 = ηη, a T — temperatura; współczynnik A(T) najczęściej postuluje się w formie funkcji: A(T) = a0 (T Tc) + ...; dla temperatur większych niż temperatura przemiany fazowej Tc funkcja A jest dodatnia i minimum F jest realizowane dla η = 0, co odpowiada fazie o wysokiej symetrii i oznacza, że faza ta jest fazą stabilną; dla T < Tc funkcja A jest ujemna i minimum F realizowane jest dla niezerowej wartości η — stabilna jest faza niskosymetryczna. Teoria Landaua prowadzi do tzw. klas. wartości wykładników kryt. (krytyczne zjawiska).
T.p.f.L. ze względu na prostotę mat. jest powszechnie stosowana do przybliżonego opisu przemian fazowych; pozwala ponadto w wielu przypadkach (jeśli dodatkowo zastosuje się formalizm teorii grup; G.Ya. Lyubarskii, 1960) na orzekanie, które z nie przebadanych dotychczas przemian fazowych muszą być przemianami I rodzaju, a które mogą być przemianami ciągłymi. Teoria została sformułowana 1937 przez L. Landaua.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia