Australia. Odkrycia i podróże
 
Encyklopedia PWN
Australia. Odkrycia i podróże.
Pierwsze udokumentowane wiadomości o A. pochodzą od żeglarzy hol., którzy w poszukiwaniu legendarnej Terra australis incognita odkryli w XVII w. wybrzeże kontynentu: 1606 W. Janszoon dopłynął do zat. Karpentaria i do płw. Jork. W tym samym roku północne wybrzeża A. mogły też zostać zauważone przez hiszp. żeglarza L.V. de Torresa, który pierwszy przepłynął cieśn. (ob. Cieśn. Torresa), ale jego odkrycie było przez długi czas utrzymywane przez Hiszpanów w tajemnicy. W 1616 D. Hartog osiagnął wybrzeża zachodnie kontynentu, 1642 A. Tasman odkrył — Tasmanię; do A. dotarli także żeglarze ang., 1622 — na statku Tryal, 1686 — W. Dampier. Pierwsi odkrywcy uznali te obszary za nieprzydatne do kolonizacji, dopiero 1770 J. Cook odkrył żyzne wybrzeża wschodnie, a 1798 G. Bass — cieśn. oddzielającą Tasmanię od kontynentu. Uczestnik drugiej wyprawy J. Cooka (1772–75) J.R. Forster pierwszy stwierdził, że jest to odrębna część świata, dla której 1814 M. Flinders zaproponował obecną nazwę, przyjętą 1849 jako oficjalna, zamiast nazwy Nowa Holandia. W 1813 po raz pierwszy przekroczono G. Błękitne; 1828–30 Ch. Sturt dokonał odkryć w środkowej części A.; 1831–36 T. Mitchell zbadał system rzek wschodniej A.; 1837–42 uczestnicy wyprawy na statku Beagle dokonali zdjęcia topograf. całych wybrzeży kontynentu; 1839–44 P.E. Strzelecki przeprowadził badania południowo-wschodniej części kontynentu i Tasmanii, odkrył, zdobył i nazwał najwyższą górę kontynentu (Góra Kościuszki), a także pierwszy w A. odkrył złoto. Od lat 40. XIX w. podejmowano próby przejścia całego kontynentu; 1839–41 E.J. Eyre przeszedł z zachodu na wschód; 1844–45 L. Leichhardt przeszedł z Brisbane do Zat. Van Diemena na północnym wybrzeżu A.; z południa na północ przebyli kontynent: 1860–61 R. Burke O'Hara i W. Wills, 1860–62 J. McDouall Stuart. Badaniem pustyń zachodniej A. zajmowali się 1874–76 J. I A. Forrestowie, E. Giles i P.E. Warburton. Wśród podróżników przemierzających kontynent byli w 2. poł. XIX w. także Polacy: S. Wiśniowski i S. Korzeliński. Pod koniec XIX w. prawie cała A. została poznana; jedynie niewielkie obszary na północnym zachodzie zbadano dopiero 1925–28.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia