Wolne Państwo
Encyklopedia PWN
Wolne Państwo, ang. Free State 
, do 1994 Orania, ang. Orange Free State ,
prow. w środkowej części RPA, na południowym wschodzie graniczy z Lesotho;
, do 1994 Orania, ang. Orange Free State ,
Wolne Państwo Irlandzkie, irl. Saorstat Éireann, ang. Irish Free State ,
dominium bryt. 1922–37;
,
wieloznaczny termin odnoszący się do: 1) struktury organizacyjnej społeczeństwa, porządkującej za pomocą aparatu administracyjnego działania jednostek i grup na podstawie norm przez siebie ustalanych; 2) organizacji grupy społecznej zajmującej pewne terytorium z władzą suwerenną na czele, związku politycznego, w którym władza prawomocna korzysta ze „środków panowania nad ludźmi” (M. Weber), lub „korporacji terytorialnej wyposażonej w bezpośrednią, samorodną władzę zwierzchniczą” oraz osobowość prawną (G. Jellinek). W obu ujęciach, podobnie jak w tym, w którym eksponuje się „gwarancyjny” charakter państwa, jako 3) struktury powołanej do ochrony uprawnień jednostek, odróżnia się państwo od społeczeństwa; inne znaczenie mają określenia państwa jako 4) „aktualizacji idei etycznej” (G.W.F. Hegel) lub 5) porządku prawnego, będącego strukturą normatywną, której organami są zarówno instytucje władcze, jak i obywatele (H. Kelsen).
Wolne Miasto Kraków, Wolne, Niepodległe i Ściśle Neutralne Miasto Kraków i Jego Okręg, pot. Rzeczpospolita Krakowska,
niesuwerenne państwo utworzone V 1815 na kongresie wiedeńskim;
Wolne Miasto Gdańsk (WMG),
obszar miasta Gdańska i najbliższej okolicy 1920–39; utworzone 15 XI 1920 na mocy traktatu wersalskiego, pozostawało pod protektoratem Ligi Narodów, nie posiadało pełnej suwerenności państwowej;
