echolokacja

echolokacja

[gr. ēchṓ ‘dźwięk’, ‘odgłos’, ‘echo’, łac. locus ‘miejsce’],

biol. zdolność niektórych zwierząt do znajdowania przeszkody lub identyfikacji ofiary na podstawie porównania charakterystyki wydanych przez siebie dźwięków z dźwiękami (echem) odbitymi od obiektu;

zdolność niektórych zwierząt do znajdowania przeszkody lub identyfikacji ofiary na podstawie porównania charakterystyki wydanych przez siebie dźwięków z dźwiękami (echem) odbitymi od obiektu; większość nietoperzy i niektóre wieloryby (np. delfiny) potrafią lokalizować różne obiekty otoczenia za pomocą echa wydawanych przez siebie dźwięków o dużej częstotliwości — do 150 kHz, niekiedy więcej; dźwięki te, tzw. piski ultradźwiękowe, odbijają się od przedmiotów i wracając do ucha pozwalają zwierzętom na precyzyjne omijanie przeszkód, łowienie zdobyczy itp. Nietoperze w czasie lotu wydają zwykle 20–30 ultradźwiękowych pisków na 1 sekundę, a przy zbliżaniu się do przeszkody — nawet do 200; odróżniają bezbłędnie echo własnych dźwięków od innych, nawet o tym samym zakresie częstotliwości; wychwytują nieomylnie własne sygnały spośród wielokrotnie głośniejszych hałasów otoczenia. Podobny system echolokacji występuje u niektórych ptaków (tłuszczaki, jerzyki), ale wydają one dźwięki o dużo mniejszej częstotliwości — ok. 7 kHz (słyszalne dla człowieka).