Niemcy. Ludność

Niemcy. Ludność.

Przed II wojną świat. Niemcy liczyły 69 mln mieszkańców. W wyniku działań wojennych poniosły duże straty demograf. — zginęło ponad 6 mln osób, utraciły również ponad 24% dawnego terytorium; zgodnie z układami konferencji w Poczdamie na zmniejszony obszar Niemiec napłynęło ok. 15 mln osób narodowości niem., przesiedlonych gł. z terenów Polski, Czechosłowacji i ZSRR. Od 1949, po podziale Niemiec na 2 państwa — NRD i RFN, nastąpiła znaczna migracja ludności z NRD (ok. 4 mln osób) do RFN, zahamowana 1961 zamknięciem granicy (mur berliński). Szybki rozwój RFN po 1955 spowodował wzrost zapotrzebowania na siłę roboczą; od pocz. lat 60. duża imigracja do RFN robotników (gastarbeiterów), gł. z południowej Europy, a zwłaszcza Włoch, Jugosławii, Grecji i Turcji oraz z krajów środkowowschodniej Europy (m.in. z Polski). W latach 80. recesja gosp. w RFN wstrzymała napływ nowych imigrantów, jednak w wyniku łączenia rodzin i wysokiego przyrostu naturalnego wśród imigrantów liczba obywateli niem. obcego pochodzenia wzrosła 1990 do 5,4 mln. Od 1989 trwa przepływ ludności z terenu byłej NRD, nasila się imigracja ludności pochodzenia niem. z Polski, dawnego ZSRR. Liberalne prawo azylowe (do 1993) przyciągało ponadto imigrantów z południowo-wschodniej Europy (najwięcej z Rumunii) i krajów rozwijających się; od pocz. lat 90. przybywało do Niemiec po kilkaset tys. azylantów rocznie. Napływ cudzoziemców potęguje nastroje ksenofobiczne i sprzyja radykalnym ruchom polit. żądającym usunięcia obcokrajowców.

Pod względem liczby ludności Niemcy zajmują 2. miejsce w Europie, po Rosji. Niemcy stanowią ok. 91% ogółu ludności, poza tym jest ponad 2% Turków, powyżej 1% Słowian Południowych (gł. Serbów), ok. 1% Włochów, także Grecy i in.; we wschodniej Saksonii i południowo-wschodniej Brandenburgii żyje ok. 100 tys. Łużyczan; na północno-zachodnich terenach przygranicznych zamieszkują Duńczycy i Holendrzy; niewielka Polonia tzw. starej emigracji (sprzed I wojny świat.) jest skupiona gł. w Zagłębiu Ruhry. W 2000 w Niemczech mieszkało 7,3 mln cudzoziemców, co stanowiło 9% ogółu społeczeństwa. Pomimo zaostrzenia przepisów regulujących prawo do uzyskania azylu, Niemcy pozostają krajem do którego kieruje się najwięcej w Europie uchodźców i migrantów. Niski przyrost naturalny, utrzymujący się w obu państwach niem. od lat. 60. (ujemny od lat 70. XX w., w 2006 −2,3‰), zahamował przyrost ludności niem., spowodował także proces starzenia się społeczeństwa: 14,1% ludności w wieku poniżej 15 lat, 19,4% — w wieku 65 lat i powyżej; przeciętna długość trwania życia mężczyzn wynosi 76 lat, kobiet — 82 lata. Większość ludności stanowią chrześcijanie, w tym wyznawcy Kościołów ewang.-augsb. (luteranie) — ok. 14%, gł. mieszkańcy północnych krajów związkowych, katolicy — 33%, najliczniejsi w południowych krajach związkowych; wśród imigrantów przewaga katolików i muzułmanów, bez określonej przynależności rel. — ok. 8% ludności.

Średnia gęstość zaludnienia 231 osób na km²; najgęściej zaludnione są obszary zachodnie, zwłaszcza Nadrenia Północna-Westfalia (500 osób na km²) z Zagłębiem Ruhry (ponad 1200 osób na km²), we wschodniej części Niemiec — Saksonia (w okręgu Chemnitz ponad 320 osób na km²); mała gęstość zaludnienia w północnej części kraju, zwłaszcza na Pojezierzu Meklemburskim (miejscami ok. 50 osób na km²). W miastach mieszka 88% ludności; gł. m.: Berlin, Hamburg, Monachium, Kolonia, Frankfurt n. Menem, Essen, Dortmund, Stuttgart, Düsseldorf, Brema, Duisburg, Lipsk, Hanower, Drezno, Norymberga; największe zespoły miejskie tworzą 3 duże aglomeracje: reńsko-ruhrska, obejmująca Zagłębie Ruhry, Kolonię i Bonn, berlińska i reńsko-meńska wokół Frankfurtu n. Menem. Liczba ludności w wieku produkcyjnym wynosi 42,6 mln (2005); bezrobocie 11,7% (2005) — znacznie wzrosło po zjednoczeniu Niemiec, zwłaszcza na terenie dawnej NRD (upadek nierentownych przedsiębiorstw), gdzie pod koniec 1992 było ok. 15% bezrobotnych, ok. 600 tys. osób dojeżdżało do pracy w zachodniej części kraju, ok. 2 mln pracowało w skróconym wymiarze godzin, korzystało z wcześniejszych emerytur lub było w trakcie zdobywania nowych kwalifikacji; na wzrost bezrobocia wpływa także likwidacja miejsc pracy (ok. 500 tys. rocznie) związana z przenoszeniem przez firmy niem. produkcji do krajów Europy Wsch. i Azji; zatrudnienie w usługach wynosi 71,7% (2005), w przemyśle, górnictwie i budownictwie 26,0%, w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 2,3% ogółu zatrudnionych.

Berchtesgaden, ośrodek sportów zimowych w Alpach Salzburskich, Bawaria — widok z góry; na pierwszym planie pozostałości rezydencji A. Hitlera.