tian
 
Encyklopedia PWN
tian
[chiń., ‘niebiosa’],
w chiń. filozofii i tradycyjnych wyobrażeniach rel. najwyższa, bezosobowa siła, nagradzająca cnotę i karząca występek, źródło powszechnego ładu naturalnego i moralnego, Wszechświat ucieleśniający dao, natura.
najwcześniej tian było antropomorficznym bóstwem Nieba, później, w okresie dyn. Zhou (1122–256 p.n.e.), utożsamiano go z Shangdi — najwyższym bogiem czczonym w poprzedniej dyn. Shang; tian legitymizował władzę cesarzy, którzy z jego mandatu panowali nad ludem, a jego kult podniesiony do rangi kultu państw. przetrwał w Chinach do rewolucji 1911–13. W chiń. myśli filoz. tian pojmowano jako bezosobową siłę rządzącą prawami natury, w konfucjanizmie również jako bezosobową siłę moralną; pojęcie tian było również utożsamione z męską, aktywną siłą yang w naturalist. koncepcji wszechświata yin-yang, a także pojmowane w najbardziej abstrakcyjne sensie jako los, przeznaczenie.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia