terapia systemowa, terapia interakcyjna,
psychol. nurt współcz. psychoterapii, który zaczął rozwijać się latach 40. XX w. w USA;
terapia systemowa
Encyklopedia PWN
duży napływ imigrantów do USA po II wojnie świat. spowodował problemy psychol. i społ. związane z ich adaptacją do nowego środowiska społ.; psychologowie pracujący w ramach programów pomocy dla imigrantów musieli opracować nowe metody pomocy terapeutycznej, uwzględniające społ. kontekst funkcjonowania jednostki, gdyż tradycyjne, indywidualistyczne podejście terapeutyczne okazywało się nieadekwatne i zawodne. Okres rozkwitu t.s. przypadł na lata 60. XX w., gdy zaburzenia i symptomy psychiczne zaczęto traktować jako przejaw patologii systemu społecznego.
Podstawowym założeniem t.s. jest przekonanie, że społ. otoczenie jednostki stanowi system, całość, której nie można sprowadzić do jej części; przykładem takiego systemu jest zwłaszcza rodzina; problemy rodzinne wymagają specyficznych interwencji terapeutycznych, różniących się od oddziaływań wobec poszczególnych jednostek. Duże znaczenie w t.s. przypisywano rodzajom oddziaływań w ramach systemu. Twierdzono, iż znaczenie drugorzędne mają związki liniowe, w których przyczyna jest ściśle oddzielona od skutku. Podstawowe znaczenie przyznawano relacjom sprzężenia zwrotnego, w których skutek staje się zwrotnie przyczyną swej pierwotnej przyczyny. W obrębie procesów komunikacji rozróżniano 2 ich warstwy — nastawioną na przekaz informacji oraz skoncentrowaną na wyrażaniu relacji. Dominacja tej drugiej warstwy w procesie komunikacji mogła być przejawem patologii systemu rodzinnego. W t.s. wyróżnia się często 3 gł. nurty; nurt komunik. (P. Watzlawick, G. Bateson, J. Weakland, J. Haley, D.D. Jackson) skupia się w oddziaływaniu terapeutycznym na różnorodnych zaburzeniach zachodzących w procesie komunikacji; nurt strukturalny (m.in. S. Minuchin) koncentruje się na zmianach struktury rodziny; nurt strategiczny (M. Selvini-Palazzoli i szkoła mediolańska) wszelkie zaburzenia indywidualne traktuje jako manifestacje zaburzenia systemu rodzinnego.
