szkarłupnie
 
Encyklopedia PWN
szkarłupnie, Echinodermata,
typ wyłącznie morskich, głównie dennych bezkręgowców, należących do wtóroustych (Deuterostomia);
obejmuje ok. 6,5 tysiąca gatunków, wyłącznie morskich, głównie dennych, w większości o 5-promiennej symetrii wtórnej (larwy mają symetrię dwuboczną); ciało szkarłupni okrywa orzęsiony nabłonek, pod nim znajduje się wapienny szkielet pochodzenia mezodermalnego, tworzący jednolity pancerz lub luźno rozrzucone płytki czy kolce; najbardziej charakterystyczny dla szkarłupni jest ambulakralny układ, spełniający funkcje motoryczne, częściowo oddechowe, wydalnicze i czuciowe; ma on budowę promienistą, podobnie jak układ nerwowy, krwionośny i rozrodczy (z nielicznymi wyjątkami); układ pokarmowy ma kształt prostej rurki lub jest zróżnicowany na przełyk, żołądek i jelito; szkarłupnie są rozdzielnopłciowe, w rozwoju występuje stadium larwalne; niektóre szkarłupnie rozmnażają się przez podział, a następnie regenerację brakujących części; są znane już od dolnego kambru (o 2-bocznej symetrii ciała); główne linie rozwojowe szkarłupni wyodrębniły się w erze paleozoicznej; współcześnie rozróżnia się: jeżowce, rozgwiazdy, wężowidła, strzykwy, liliowce i kołonice (Concentricycloidea).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Strzykwa, Holothuria fot. K. Kubacha/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia