stawonogi

stawonogi, Arthropoda,

typ bezkręgowców, najliczniejszy pod względem liczby gatunków w królestwie zwierząt (opisano ponad 1,5 mln gatunków);

tradycyjnie rozróżniane są 4 podtypy: trylobitokształtne (Trilobitomorpha — formy wymarłe), skorupiaki (Crustacea), szczękoczułkowce (Chelicerata) oraz tchawkowce (Tracheata); ciało dwubocznie symetryczne, zbudowane z segmentów tworzących głowotułów i odwłok (u skorupiaków i pajęczaków) lub głowę, tułów i odwłok (u owadów) albo głowę i tułów (u wijów); odnóża członowane, połączone stawowo; silnie zesklerotyzowany oskórek spełnia funkcję szkieletu zewnętrznego, dającego oparcie dobrze rozwiniętej muskulaturze (wyłącznie mięśnie poprzecznie prążkowane); układ nerwowy w najprostszym przypadku ma budowę drabinkową, u innych w postaci łańcuszka brzusznego lub parzystych zwojów połączonych pniami nerwowymi; zmysły dobrze rozwinięte, zwłaszcza wzrok i węch; układ krwionośny otwarty, serce leży po stronie grzbietowej; narządami wydalniczymi są cewki Malpighiego bądź — przypominające metanefrydia — gruczoły czułkowe, szczękowe i biodrowe; stawonogi oddychają całą powierzchnią ciała lub skrzelami, skrzelotchawkami, płucotchawkami i tchawkami; z reguły rozdzielnopłciowe, rozwój prosty lub z przeobrażeniem; zamieszkują wszystkie środowiska, we wszystkich strefach klimatycznych; najstarsze, znane z kambru.

Karaczany, samica zadomki polnej, Ectobius lapponicum

Koziułka warzywna (Tipula oleracea)

Krewetka. Dziesięcionogi (Decapoda)