skrzela

skrzela,

anat. narządy zwierząt wodnych, kręgowców i bezkręgowców, umożliwiające pobieranie tlenu rozpuszczonego w wodzie (oddechowy układ);

budowa i pochodzenie różnorodne; najczęściej są to cienkościenne, rozgałęzione, bogato ukrwione wyrostki, fałdy, uwypuklenia — skórne lub błony śluzowej jelita; mogą być zewn., m.in. u skorupiaków, wieloszczetów, lub wewn., np. u krągłoustych, ryb; skrzela ryb tworzą cienkie, długie, wąskie fałdy błony śluzowej, zw. listkami skrzelowymi, podzielone na drobne blaszki skrzelowe; osadzone są na kostnych lub chrzęstnych łukach skrzelowych, którym towarzyszą naczynia krwionośne, tworzące w skrzelach gęstą sieć, oraz mięśnie i nerwy; szczeliny skrzelowe, oddzielające łuki, otwierają się z jednej strony do gardzieli, z drugiej — u ryb chrzęstnoszkieletowych bezpośrednio na zewnątrz i są przykryte fałdami skórnymi, a u kostnoszkieletowych — do bocznych komór skrzelowych, lewej i prawej, zamkniętych pokrywami skrzelowymi; ich ruchy, podobnie jak fałdów skórnych, warunkują ciągły przepływ wody obmywającej skrzela.

Skrzelowe oddychanie, ruchy oddechowe u ryb kostnych