soliton
fiz. odosobniona fala biegnąca, której kształt i prędkość nie zmieniają się wraz z przebywaną odległością oraz po zderzeniach z innymi s.;
[łac.],
soliton
Encyklopedia PWN
może powstawać w nieliniowych ośr. dyspersyjnych, tj. w takich, w których prędkość fazowa fali zależy od jej częstości. Przykładem solitonu są impulsy światła wytwarzane w nieliniowych ośr. opt., czyli tzw. solitony optyczne. Zjawisko dyspersji powoduje wydłużanie czasu trwania impulsu wraz z przebywaną odległością (stąd ograniczenie w dalekozasięgowej telekomunikacji światłowodowej); równocześnie nieliniowe właściwości opt. ośr. mogą powodować skracanie trwania tego impulsu; przy odpowiednio dobranych warunkach oba zjawiska mogą się kompensować i powstaje impuls nie zmieniający swego kształtu (soliton opt. pierwszego rzędu) lub odtwarzający swój kształt periodycznie (soliton opt. wyższych rzędów). Solitony opt. mają zastosowanie w dalekozasięgowej telekomunikacji światłowodowej. Soliton po raz pierwszy został zaobserwowany przypadkowo jako fala na powierzchni wody 1834 przez J. Scott-Russela. Wykorzystanie solitonów opt. w telekomunikacji światłowodowej zaproponowano 1973, a 1980 przeprowadzono pierwszą transmisję doświadczalną.
