satkarjawada
w indyjskiej filozofii określenie szkół filoz., które jako podstawę teorii przyczynowości przyjmują założenie, iż wszelki skutek preegzystuje w swojej przyczynie;
[sanskr., ‘doktryna o skutku istniejącym (przyczynie)’],
satkarjawada
Encyklopedia PWN
powstanie skutku jest pojmowane jako manifestacja tego, co wcześniej było ukryte, a nie jako powstanie czegoś nowego i odmiennego od przyczyny; ilustracją takiego pojmowania przyczynowości był przykład powstawania jogurtu z mleka; szkoły zaliczane do typu s. to: sankhja, joga, podszkoła Kumarili należąca do mimansy oraz wedanta; szkoły odrzucające teorię przyczynowości były zw. asatkarjawada; są to: njaja, wajśeszika oraz podszkoła Prabhakary należąca do mimansy; postulują one bardziej złożony obraz przyczynowości; powstanie skutku jest spowodowane 3 przyczynami: inherentną, nieinherentną, instrumentalną (np. powstawanie tkaniny: przyczyną inherentną są nici tworzące tkaninę, nieinherentną — ich kontakt, instrumentalną — tkacz, odpowiedni czas i miejsce oraz narzędzia).
