rzymski portret

rzymski portret,

wywodził się ze sztuki greckiej okresu hellenistycznego; prwdopodobnie to artyści greccy często portretowali mieszkańców Italii w okresie republikańskim.

Utrwalanie rysów twarzy było w starożytnym Rzymie przywilejem arystokracji i ludzi zasłużonych i mogło mieć charakter prywatny lub publiczny; prawo do wizerunków (ius imaginum) pozwalało arystokracji na gromadzenie w domach portretów zmarłych przodków, tworzonych na podstawie woskowych masek pośmiertnych, noszonych w procesjach pogrzebowych i dokumentujących genealogię rodziny; osobom zasłużonym wykonywano także portrety o charakterze oficjalnym, publicznym, w postaci honoryfikacyjnych posągów, przejmujących typologię grecką i zapewniających „nieśmiertelność” w społeczeństwie rzymskim (Brutus Kapitoliński). Portret rzymski stał się najpopularniejszą formą autoprezentacji zamożnych mieszkańców państwa i w okresie cesarstwa zwykli ludzie utrwalali swoje wizerunki na nagrobkach; był przeznaczony dla potomności, dlatego często go idealizowano, upiększano; stanowił społeczną, rodzinną kreację wyobrażeń na temat portretowanej osoby — dotyczyło to w szczególności rozprowadzanych urzędowo po całym państwie portretów cesarzy; wykształciły się charakterystyczne ujęcia portretu rzymskiego — profilowe (na monetach, gemmach), popiersie portretowe, portret konny. W sztuce etruskiej również istniał mniej lub bardziej realistyczny portret, dlatego też trudno uznać portret rzymski za charakterystyczną cechę kultury rzymskiej.