próżniomierz

próżniomierz, manometr próżniowy,

przyrząd do pomiaru ciśnienia całkowitego gazu w zakresie ciśnień niższych od atmosferycznego;

P. mechaniczny — działanie oparte na zależności wielkości odkształcenia sprężystych elementów mech. (membrana, rurka sprężynująca) pod wpływem różnicy ciśnień; p. hydrostatyczny — działanie oparte na pomiarze różnicy poziomów cieczy (rtęć, olej) w naczyniach połączonych, w zależności od występującej różnicy ciśnień; p. kompresyjny — p. hydrostatyczny, w którym gaz przed pomiarem ciśnienia zostaje sprężony przez zmianę objętości; p. cieplno-przewodnościowy — działanie oparte na zależności przewodnictwa cieplnego gazu od jego ciśnienia (p. oporowy, w którym gł. elementem jest drut oporowy o rezystancji silnie zależnej od temperatury; p. termoelektryczny — jego gł. elementem jest drut oporowy z podłączonym do niego termoelementem); p. lepkościowy — wykorzystuje zależności lepkości gazu od ciśnienia; p. jonowy — działanie oparte na zależności ilości wytworzonych jonów od koncentracji gazu, np. p. jonizacyjny, w którego głowicy w wyniku zderzenia elektronów z molekułami gazu są wytwarzane jony (p. Bayarda-Alperta, p. Groszkowskiego), p. jarzeniowy, w którego głowicy wytwarzanie jonów następuje w wyniku wyładowania jarzeniowego w polu magnet. (p. Penninga).