porażenie dziecięce nagminne

porażenie dziecięce nagminne, choroba Heinego–Medina, poliomyelitis, polio,

med. porażenna choroba zakaźna, gł. dzieci;

w przebiegu choroby dochodzi do obumierania komórek nerwowych rogów przednich rdzenia kręgowego; była to na świecie najczęstsza przyczyna porażeń wiotkich i zaników mięśni kończyn dolnych w młodych grupach wiekowych; chorobę wywołuje poliowirus, enterowirus z rodziny Picornaviridae; obraz kliniczny choroby pierwszy opisał (1840) niem. ortopeda J. Heine, opis jej przebiegu zaś podał (1890) szwedz. pediatra O. Medin. Zakażenie następuje przez przewód pokarmowy, a namnożony wstępnie w komórkach błony śluzowej, gł. jelit, wirus dostaje się do krwi (wiremia), z którą jest przenoszony do innych tkanek, gł. do ośrodkowego układu nerwowego, gdzie po dalszym namnożeniu wywołuje u części zakażonych zmiany; po 1–3-tygodniowym okresie wylęgania u ok. 90% zakażonych występuje postać bezobjawowa lub subkliniczna porażenia dziecięcego nagminnego, u części — postać poronna z gorączką, bólem głowy, zapaleniem gardła i bólami mięśniowymi; rozpoznanie tych postaci jest możliwe tylko na podstawie badań wirusologicznych; u kilku procent zakażonych występują kliniczne objawy zajęcia układu nerwowego: spośród nich u części (1% zakażonych) występuje postać porażenna — wiotkie i niesymetryczne porażenia kończyn dolnych, rzadziej górnych, w skrajnie ciężkich przypadkach zaś — porażenia opuszkowe, z porażeniem mięśni oddechowych; w ciągu 1–2 lat część porażeń może się cofnąć. W Polsce zachorowania występują obecnie tylko sporadycznie. Leczenie postaci porażennych polega na zabiegach i rehabilitacji; zapobieganie: szczepienia profilaktyczne (w Polsce obowiązkowe).