poemat symfoniczny

poemat symfoniczny,

forma i gatunek muz. o swobodnej budowie, zależnej od tzw. programu lit. (programowa muzyka), tj. od treści pozamuz., zaczerpniętej najczęściej z literatury, rzadziej z malarstwa lub rzeźby.

Za twórcę poematu symfonicznego (jednoczęściowego) uważa się F. Liszta (Co słychać w górach 1848), który opierał się najczęściej na tekstach poematów romant.; do jego najwybitniejszych następców uprawiających ten gat. należał R. Strauss, którego poematy symfoniczne zbliżały się budową do tradycyjnej formy sonatowej, ronda, wariacji; tematykę nar. (apoteoza ziemi rodzinnej) i hist. podejmowali w swych poematach symfonicznych B. Smetana, A. Borodin, J. Sibelius, a tematy lud. baśni, podań hist. — M. Musorgski, A. Dvořák; poematy symfoniczne komponowali też P. Czajkowski, A. Skriabin, C. Debussy, A. Honegger, O. Respighi; w Polsce: Z. Noskowski, M. Karłowicz, L. Różycki.