piorące środki

piorące środki,

produkty stosowane do usuwania brudu i niepożądanych substancji z wyrobów włókienniczych.

Podczas prania zachodzą różne procesy fiz. i chem., m.in. zmydlanie, hydroliza, emulgowanie i dyspergowanie różnorodnych składników zabrudzeń, dlatego też środki piorące są złożonymi mieszaninami: jon. lub/i niejon. substancji powierzchniowo czynnych, związków dających w roztworach wodnych odczyn zasadowy (m.in. węglanów, krzemianów), substancji wiążących metale, gł. magnez i wapń (np. glinokrzemianów, fosfonianów i niektórych fosforanów), wybielaczy chem. (gł. nadboranu sodu), rozjaśniaczy opt., substancji chroniących wyroby przed wtórnym osadzaniem się cząstek brudu (np. karboksymetylocelulozy), wypełniaczy (siarczanu sodu, wody) oraz innych dodatków, m.in. enzymów (proteolitycznych, amylolitycznych, lipolitycznych i celulolitycznych), barwników, substancji zapachowych. Większość współczesnych środków piorących odznacza się dodatkowymi właściwościami, jak zdolność usuwania utlenialnych zaplamień w niższych temp. (40–60°C), będąca rezultatem zastosowania aktywatorów rozkładu nadboranu sodu (np. tetraacetyloetylenodiaminy — TAED system), oraz zabezpieczanie przed przebarwianiem wspólnie pranych wyrobów w wyniku zastosowania odpowiednich inhibitorów przebarwiania (np. poliwinylopirolidonu — colour protect system). Środki piorące wytwarza się w postaci płynów, past, proszków, kostek; są stosowane w gospodarstwach domowych i instytucjach komunalnych do usuwania brudu będącego wynikiem użytkowania wyrobów, w przemyśle włók. zaś do usuwania tłuszczu i brudu podczas operacji produkcyjnych (np. pranie surowej wełny, przędzy, tkanin) oraz m.in. do spierania tkanin i dzianin po barwieniu lub drukowaniu.