pałeczka okrężnicy, Escherichia coli,
bakteria z rodziny Enterobacteriaceae;
pałeczka okrężnicy
Encyklopedia PWN
Gram-ujemna urzęsiona pałeczka, względnie beztlenowa, o małych wymaganiach wzrostowych, wytwarzająca pile (fimbrie) i otoczkę. Szeroko rozpowszechniona w środowisku, ale gł. miejscem występowania jest końcowy odcinek przewodu pokarmowego człowieka i zwierząt, gdzie stanowi składnik normalnej mikroflory. Obecność pałeczki okrężnicy w wodzie jest bardzo istotnym wskaźnikiem jej skażenia ściekami i jednym z podstawowych parametrów przy ocenie czystości wody użytkowej. Niektóre serotypy mogą wywoływać zakażenia oportunistyczne u człowieka i zwierząt, wśród których wyróżnia się zakażenia jelitowe, objawiające się biegunką (kolibakteriozy), oraz pozajelitowe: posocznice, zapalenie miedniczek nerkowych, gruczołu mlekowego i in. Chorobotwórczość szczepów zależy m.in. od budowy antygenowej, zwłaszcza antygenów powierzchniowo-otoczkowych (do najgroźniejszych należy serotyp O157:H7) oraz fimbrii, i od zdolności do produkcji toksyn (np. enterotoksyn, cytotoksyn). Pałeczka okrężnicy jest jednym z ważniejszych modeli bakteryjnych w inżynierii genetycznej.
