noktowizor
przyrząd optoelektroniczny stosowany do obserwacji obiektów w ciemności;
[łac.],
noktowizor
Encyklopedia PWN
działanie n. polega na wykorzystaniu promieniowania (gł. podczerwonego) odbitego od obserwowanych obiektów. Klasyczne n., tzw. aktywne, oprócz przetwornika elektronoopt., przetwarzającego (przy wykorzystaniu zjawiska fotoemisji i katodoluminescencji) promieniowanie z zakresu bliskiej podczerwieni (0,8–1,2 µm) na promieniowanie widzialne, wyposażonego dodatkowo w obiektyw, okular (lub kamerę telew.) i zasilacz, zawierają źródło promieniowania podczerwonego; często źródło promieniowania podczerwonego jest niezależne od n. (np. reflektor samochodu z filtrem przepuszczającym tylko niewidzialne promieniowanie podczerwone); zasięg obserwacji od kilku m do kilku km. Obecnie coraz częściej są stosowane tzw. n. pasywne, pracujące w zakresie promieniowania widzialnego; zawierają one elektronoopt. wzmacniacze obrazu, rejestrujące odbite od obiektów promieniowanie Księżyca i gwiazd — promieniowanie to, zogniskowane na katodzie wzmacniacza, powoduje wybicie z niej elektronów, a te, powielone dziesiątki tysięcy razy, tworzą widzialny obraz na ekranie fluorescencyjnym urządzenia. N. są używane gł. w wojsku — do prowadzenia ognia i pojazdów w nocy, oraz w technice, kryminalistyce, biologii i in. Skonstruowany 1926 przez J.L. Bairda; po raz pierwszy zastosowany 1941 przez Niemców do nocnego transportu i obserwacji terenu, do celowania zaś — 1945 przez Amerykanów.
